Lời giải cho bài toán chính quyền 2 cấp và giúp doanh nghiệp tăng trưởng đột phá

AI: cơ hội đột phá và điểm nghẽn cần tháo gỡ

Thị trường AI Việt Nam được khẳng định là một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất khu vực, với giá trị dự kiến đạt khoảng 1,52 tỷ USD vào năm 2030, duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định 20% mỗi năm. Các chỉ số ứng dụng cũng cho thấy sự tăng tốc rõ rệt, khi trung bình mỗi giờ có thêm năm doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng AI trong năm 2024.

Theo Báo cáo Thường niên Trí tuệ Nhân tạo Việt Nam 2025 từ Viện Công nghệ Thông tin (Đại học Quốc gia Hà Nội), dựa trên khảo sát gần 500 doanh nghiệp và tổ chức từ tháng 7/2025, AI đang mở ra cơ hội lớn để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số, các ngành dẫn dắt xu hướng, cung cấp AI tại Việt Nam gồm CNTT 31%, tài chính-ngân hàng (22%), Giáo dục (17%), thương mại điện tử và y tế (15%).

Giải pháp AI dành cho chính quyền 2 cấp.

Trong khi đó, nhu cầu ứng dụng AI tăng cao, đặc biệt trong 5 lĩnh vực chính: giáo dục 23%, tài chính 26%, sản xuất công nghiệp 21%, giao thông 15% và y tế 16%.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là thiếu nhân lực chất lượng cao (45% đơn vị cung cấp AI), 23% gặp khó khăn về cơ sở hạ tầng dữ liệu và tính toán, cùng với 30% lo ngại thiếu hành lang pháp lý rõ ràng.

Trong dữ liệu AI, 50% đơn vị cung cấp cho biết dữ liệu ít hoặc không tiếp cận được bộ chuẩn, trong khi 51% cơ sở đào tạo gặp trở ngại về dữ liệu huấn luyện không đủ chất lượng.

Báo cáo cũng chỉ ra một “điểm nghẽn cốt lõi” trong chuỗi giá trị AI: sự chênh lệch lớn giữa đầu tư phát triển và đầu tư ứng dụng. Trong khi các doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ đang đẩy mạnh quy mô dự án, với phần lớn đầu tư từ 1 – 3 tỷ đồng, thì chi phí dành cho AI của các đơn vị ứng dụng trong 5 lĩnh vực trọng yếu (Giáo dục, Y tế, Tài chính, Giao thông, Công nghiệp) lại chưa được chú trọng.

Giải những bài toán cụ thể tại AI360

Trong chính quyền và tổ chức, AI giúpnâng cao hiệu quả mô hình Chính quyền 2 cấp. Mô hình chính quyền 2 cấp và xu hướng tinh gọn bộ máy đang gây áp lực trực tiếp lên đội ngũ nhân sự cơ sở như: tình trạng thiếu người nhưng khối lượng công việc tăng đột biến, có tới 1.065 nhiệm vụ đã được phân cấp, dồn xuống cấp xã.

Một thống kê khi triển khai của một doanh nghiệp đúc kết rằng, mỗi cán bộ cơ sở, nếu có AI Assistant 24/7 hướng dẫn nghiệp vụ theo quy định, giảm 60% thời gian tra cứu, nâng chất lượng hồ sơ. Chatbot dịch vụ công, phân loại, chuyển hướng hồ sơ tự động, kỳ vọng xử lý 70% thường gặp với người dân.

Về mặt tối ưu vận hành, AI và RPA giảm 40-60% thời gian xử lý, dự báo khối lượng công việc, điều phối nhân sự.

Tại buổi toạ đàm, các chuyên gia, lãnh đạo đều thống nhất, có có 2 đầu việc hiện đang chiếm hầu hết khối lượng của công chức đó là: xử lý hồ sơ và báo cáo. Với xử lý hồ sơ thì sẽ có các trợ lý, các chatbot AI hỗ trợ đa kênh trên ứng dụng, trên web hay tại các Kios.

Với hệ thống quản trị và báo cáo, cần những giải pháp AI hoàn toàn với khả năng tuỳ chỉnh và linh hoạt theo nhu cầu một cách đơn giản với các cán bộ không có chuyên môn CNTT, thay thế hoàn toàn hệ thống phần mềm cũ. AI sẽ giúp chính quyền 2 cấp dự báo tình hình, tự động hóa các quy trình, nghiệp vụ, dịch vụ công, giúp các chính quyền nâng cao hiệu quả hoạt động, năng lực của cán bộ, qua đó đem lại những hiệu ứng tích cực và sự hài lòng công dân.

Đối với doanh nghiệp, AI đã sẵn sàng giải các bài toán. Chỉ trong vòng một năm, số doanh nghiệp triển khai AI đã tăng từ 13% lên 18%, tương ứng gần 170.000 doanh nghiệp. Riêng năm 2024, trung bình mỗi giờ có thêm năm doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng AI, đưa tốc độ tăng trưởng toàn thị trường lên 39% so với cùng kỳ. Đây là con số ấn tượng, phản ánh một làn sóng đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ được coi là “nhiên liệu” cho nền kinh tế số.

Chuyên gia IBM nhấn mạnh GenAI có thể giúp tăng năng suất làm việc của nhân viên lên tới 40% và tự động tạo ra tối đa 60% nội dung code trong phát triển phần mềm. AI Agent nội bộ “Genie” tại VietinBank, cho thấy Genie đã trả lời hơn 350.000 câu hỏi nghiệp vụ nội bộ sau 2 tháng triển khai, giúp tiết kiệm 95% thời gian chờ đợi.

Hiện các Những giải pháp AI của Việt Nam đang giải quyết được hầu hết các bài toán nghiệp vụ trong doanh nghiệp Việt. Hệ sinh thái từ Hạ tầng tính toán, Hạ tầng dữ liệu, đến các nền tảng, giải pháp, các AI agent đã sẵn sàng. Ví dụ điển hình FPT đã sẵn sàng cả hạ tầng tính toán, hạ tầng, nền tảng dữ liệu ở quy mô quốc tế, Base đã xây dựng hệ thống các AI Agent hoàn thiện tích hợp sâu vào trong từ nghiệp vụ trên nền tảng quản trị doanh nghiệp. MISA không chỉ xây dựng trợ lý AI mà còn cung cấp OneAI – giải pháp tích hợp 8 nền tảng GenAI phổ biến để phục vụ tổ chức, doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tich VINASA chia sẻ: Nếu năm 2023 là “The Year of POCs” (năm của các dự án thử nghiệm), thì năm 2025 đã là “The Year of Business Value” (năm của giá trị kinh doanh thực tế). Làn sóng Generative AI và đặc biệt là AI Agents – những hệ thống có khả năng tự chủ vận hành, đang thay đổi hoàn toàn cách thức kinh doanh và quản lý. VINASA cam kết đồng hành, lấy định hướng chiến lược của Chính phủ làm kim chỉ nam cho hành động.

VINASA cũng xác định rõ một số nhiệm vụ cấp thiết hiện tại bao gồm: Thứ nhất, Giải quyết bài toán ứng dụng và quản trị: Tập trung vào việc chuyển đổi tư duy từ thử nghiệm (POC) sang tạo Giá trị Kinh doanh (Business Value).

Thứ hai, Chuẩn hóa năng lực. VINASA công bố Dự thảo Khung Trưởng thành Năng lực AI (STAIR – Strategic Transformation & AI Readiness). Đây là công cụ chiến lược đầu tiên giúp doanh nghiệp tự đánh giá và định hướng năng lực AI của mình.

Thứ ba, Xây dựng Hệ sinh thái Kết nối. Đưa AI từ phòng thí nghiệm đến thực tiễn, từ tầm nhìn đến giá trị thật thông qua các hoạt động kết nối các thành phần trong hệ sinh thái giữa Chính phủ – Viện nghiên Cứu – Doanh nghiệp – và tổ chức, doanh nghiệp ứng dụng.

Tại sự kiện, ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT (Bộ Khoa học Công nghệ) cho biết, Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế ngày càng cao trên bản đồ AI thế giới.

Theo Báo cáo Chỉ số Sẵn sàng AI toàn cầu 2024 của Oxford Insights, Việt Nam xếp thứ 59/193 quốc gia, thuộc Top 5 ASEAN. niềm tin số của xã hội Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ. Theo World AI Index 2025 (WIN), Việt Nam đứng thứ 6/40 quốc gia, thứ 3 toàn cầu về mức độ tin tưởng vào AI, và thứ 5 về khả năng chấp nhận.

 Dòng vốn đầu tư và ứng dụng AI cũng đang tăng tốc mạnh mẽ. Chỉ trong một năm, vốn đầu tư vào doanh nghiệp AI trong nước đã tăng từ 10 triệu USD (2023) lên 80 triệu USD (2024) – tăng gấp 8 lần.

“Bộ Khoa học và Công nghệ đã và đang cập nhật Chiến lược quốc gia về AI đến năm 2030, đồng thời chuẩn bị trình dự thảo Luật AI – một bước tiến quan trọng để hoàn thiện thể chế, đảm bảo AI được phát triển minh bạch, an toàn và có trách nhiệm”, ông Lịch nhấn mạnh.