Nâng tầm sản phẩm OCOP TP.HCM

TP.HCM đang tập trung vào đào tạo nguồn nhân lực như một giải pháp then chốt để các sản phẩm OCOP (Mỗi xã một sản phẩm) vượt qua thách thức thị trường, không chỉ trở thành đặc sản mà còn là những sản phẩm du lịch bền vững, hấp dẫn.

Bên lề Hội nghị triển khai Bộ tiêu chí và quy trình đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP theo quy định mới tại TP.HCM, một chủ cơ sở bánh tráng truyền thống ở Củ Chi thẳng thắn chia sẻ: “Tôi làm bánh tráng đã 20 năm, nhưng khi nghe các bạn trẻ nói về marketing số, AI, thương mại điện tử… tôi như lạc vào thế giới khác.”

Câu chuyện cho thấy thách thức không nằm ở đôi tay khéo léo, mà ở việc thiếu kiến thức và công cụ để đưa sản phẩm OCOP hội nhập thời đại số.

Thách thức từ thị trường và người tiêu dùng thế hệ mới

ThS. Ngô Mai Trinh từ Viện Phát triển Nguồn nhân lực và Kinh doanh (HUREDIN) – Đại học Kinh tế TP.HCM nhận định: “Các doanh nghiệp OCOP đang phải đối mặt với hơn 4.000 startup tại Việt Nam – những đối thủ trẻ trung, am hiểu công nghệ và quản trị hiện đại. Đây là cuộc cạnh tranh không cân sức nếu chúng ta không thay đổi.”

Thách thức càng lớn hơn khi khách hàng chính của sản phẩm OCOP – thế hệ Gen Z – có hành vi tiêu dùng hoàn toàn khác biệt. Theo khảo sát gần đây, 64% người trẻ sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm thân thiện môi trường, hơn 50% ưu tiên thương hiệu mang đậm bản sắc văn hóa Việt. Họ không chỉ mua sản phẩm mà còn mua câu chuyện, trải nghiệm và giá trị mà thương hiệu mang lại.

“Thế hệ Gen Z mua sắm qua Điện thoại, yêu cầu trải nghiệm cá nhân hóa, quan tâm đến tính bền vững hơn là giá cả. Nếu không hiểu và đáp ứng được điều này, sản phẩm OCOP dù ngon, dù chất lượng cũng khó tiếp cận được họ”, ThS. Trinh phân tích.

Đào tạo nhân lực – chìa khóa mở cánh cửa thành công

Trước băn khoăn của các chủ doanh nghiệp về cách xây dựng mô hình bền vững, kể chuyện sản phẩm hay ứng dụng công nghệ, các chuyên gia khẳng định nguồn nhân lực chính là yếu tố quyết định.

Bà Trinh nhấn mạnh: “Khi được trang bị kiến thức, kỹ năng và công cụ quản trị hiện đại, các chủ DN/HTX sẽ tìm ra lời giải, đưa sản phẩm OCOP không chỉ đến tay khách hàng, mà còn tạo được chỗ đứng bền vững trên thị trường”.

Đáp ứng nhu cầu này, Viện Phát triển Nguồn nhân lực và Kinh doanh (HUREDIN) đã xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu. Nội dung được thiết kế toàn diện, từ quản trị vận hành, marketing kỹ thuật số, kể chuyện thương hiệu, ứng dụng AI trong quảng cáo, cho đến quản trị nhân sự, tài chính và các kỹ năng mềm như đàm phán, thuyết trình.

Sự đồng hành từ chính sách của Thành phố

Không chỉ có sự vào cuộc của các đơn vị đào tạo, TP.HCM cũng ban hành nhiều chính sách thiết thực để hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực cho chương trình OCOP giai đoạn 2021-2025. Cụ thể, Thành phố chú trọng tập huấn kỹ năng quản lý, kinh doanh, ứng dụng công nghệ cho các chủ thể.

Đáng chú ý là chính sách hỗ trợ tài chính để các HTX thu hút nhân sự chất lượng cao, với mức hỗ trợ 1,2 triệu đồng/tháng cho cán bộ có trình độ đại học và 800.000 đồng/tháng cho trình độ cao đẳng. Bên cạnh đó, các chủ thể OCOP còn được hỗ trợ chuyển giao khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc và tham gia các hội chợ, triển lãm để kết nối thị trường.

Theo bà Hoàng Thị Mai, Chi cục Phát triển nông thôn TP.HCM, việc các chủ thể tham gia phát triển sản phẩm OCOP được hưởng các cơ chế, chính sách về đào tạo nghề, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực theo Quyết định số 46/2015/QĐ-TTg ngày 28/9/2015 của Thủ tướng Chính phủ về quy định chính sách hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 3 tháng (hoặc các văn bản điều chỉnh, bổ sung, thay thế cho Quyết định này).

Hơn nữa, TP.HCM đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao mô hình ứng dụng khoa học kỹ thuật, nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Điều này bao gồm cả việc tăng cường ứng dụng công nghệ số hóa và truy xuất nguồn gốc sản phẩm OCOP, giúp kết nối sản phẩm với thị trường một cách hiệu quả.

Chương trình cũng tập trung vào việc xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm OCOP thông qua việc xác định quyền sở hữu trí tuệ và phát triển các nhãn hiệu cộng đồng như chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận. Điều này nhấn mạnh mục tiêu của Thành phố trong việc khai thác giá trị tài sản trí tuệ đối với các sản phẩm OCOP.

Nhìn về phía trước, việc đầu tư cho con người được xem là yếu tố then chốt để sản phẩm OCOP của TP.HCM vươn xa. ThS. Ngô Mai Trinh nhấn mạnh: “Để sản phẩm OCOP thực sự nâng tầm và hội nhập quốc tế, điều quan trọng nhất là con người – họ cần học để quản lý tốt hơn, làm marketing thông minh hơn, và làm chủ công nghệ hiện đại”.

Với nỗ lực đồng hành từ chính quyền và các cơ sở đào tạo, cùng sự chủ động học hỏi của doanh nghiệp, sản phẩm OCOP TP.HCM đang dần “lột xác”. Từ những sản phẩm làng nghề truyền thống, chúng đang trở thành thương hiệu hiện đại, vừa giữ được “hồn cốt” địa phương, vừa bắt kịp thị hiếu người tiêu dùng thời đại mới.

Câu chuyện nâng cao năng lực nhân lực cho OCOP không chỉ là chuyện đào tạo kỹ năng, mà còn là hành trình chuyển đổi tư duy: từ sản xuất truyền thống sang kinh doanh hiện đại. Quan trọng hơn cả, đó là sự kết hợp giữa “bàn tay vàng” của người nông dân với “bộ óc thông minh” được trang bị kiến thức mới, tạo nên sức mạnh tổng hợp cho sản phẩm OCOP thành phố mang tên Bác.