Ngành công nghiệp thích ứng ra sao với chuyển đổi xanh, AI?

Theo trang chủ của Diễn đàn Kinh tế Thế giới ngày 10/5, ông Francisco Betti, Thành viên của Ủy ban điều hành và là người đứng đầu Nhóm ngành công nghiệp toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới đã thu thập ý kiến của cộng đồng lãnh đạo doanh nghiệp toàn cầu.

Theo ông, các doanh nghiệp đang tái định hình cách ngành công nghiệp phát triển và cạnh tranh, xây dựng tổ chức bền bỉ và linh hoạt hơn, lấy con người làm trung tâm, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng sạch và cắt giảm phát thải. Đồng thời thúc đẩy đổi mới mang lại lợi ích cho cả hành tinh và xã hội rộng lớn hơn.

Sau đây là những vấn đề trọng tâm đang khiến các nhà điều hành doanh nghiệp cân nhắc khi cố gắng duy trì sự phù hợp, khả năng chống chịu và ổn định trong bối cảnh toàn cầu ngày càng khó đoán định.

Ngành công nghiệp thế giới đang chuyển mình để đón đầu các xu hướng mới về công nghệ, chuỗi cung ứng. Ảnh minh họa

Biến AI thành đòn bẩy

Phần lớn doanh nghiệp hiện coi Trí tuệ nhân tạo là đòn bẩy then chốt. Báo cáo “AI trong hành động: Từ thử nghiệm đến chuyển đổi ngành công nghiệp” mới đây của Diễn đàn Kinh tế Thế giới cho thấy việc ứng dụng AI đang gia tăng với kỳ vọng mang lại lợi ích rõ rệt.

AI đang định hình lại toàn bộ lĩnh vực, từ dịch vụ tài chính, sản xuất đến chăm sóc sức khỏe. Chẳng hạn, công nghệ bản sao số (digital twin) đang cung cấp cho ngành ô tô và hàng không lượng dữ liệu chưa từng có nhằm nâng cao hiệu suất và giảm thiểu bảo trì không cần thiết. Ngành năng lượng thì tận dụng AI để tối ưu hóa sản xuất và tiêu dùng, cũng như quản lý lưới điện hiệu quả hơn. Trong y tế, AI trở thành bước ngoặt về chẩn đoán và điều trị bệnh nhân.

Dù vậy, 74% công ty cho biết họ gặp khó khăn trong việc triển khai AI ở quy mô lớn. Bên cạnh đó là những quan ngại về quyền riêng tư, công bằng và trách nhiệm. Các ngành như truyền thông và công nghệ thông tin đang vật lộn với các vấn đề như thông tin sai lệch, quyền sở hữu nội dung và an ninh mạng.

Các CEO nhấn mạnh tầm quan trọng của quản trị hiệu quả, khả năng tương tác giữa hệ thống và đào tạo lực lượng lao động nhằm khai phá trọn vẹn tiềm năng của AI.

Hài hòa chính sách

Báo cáo Rủi ro toàn cầu 2025 nhận định thế giới đang sống trong “một trong những thời kỳ chia rẽ sâu sắc nhất kể từ chiến tranh Lạnh.

Với ngành công nghiệp, tình trạng gián đoạn thương mại và thị trường tài chính đầy biến động là thách thức lớn. Một số lĩnh vực rơi vào trì trệ, song cũng xuất hiện các cơ hội tăng trưởng và dấu hiệu phục hồi. Trước hệ thống toàn cầu đang tái cấu trúc, các công ty buộc phải rà soát lại độ bền chuỗi cung ứng, chiến lược khu vực hóa và ưu tiên đầu tư. Tác động được dự báo là sâu rộng.

Nhiều doanh nghiệp đang kêu gọi các nhà hoạch định chính sách hài hòa hóa quy định và thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới để ngăn ngừa tình trạng phân mảnh quá mức và thiếu hiệu quả.

Củng cố sức bền chuỗi cung ứng

Một báo cáo công bố cuối năm 2024 cho thấy gần 80% chuỗi cung ứng của các tổ chức đã bị gián đoạn trong vòng 12 tháng trước đó. Những đứt gãy này hiện ngày càng nghiêm trọng. Các ngành công nghiệp, từ ô tô đến hàng tiêu dùng, đang chuyển hướng sản xuất để giảm thiểu rủi ro, nhưng điều này kéo theo những đánh đổi về chi phí và hiệu quả.

Lãnh đạo doanh nghiệp nhấn mạnh sự cần thiết của việc tiêu chuẩn hóa quy định, tăng cường hợp tác liên ngành và áp dụng quản lý rủi ro dự báo nhằm bảo đảm sự ổn định của chuỗi cung ứng.

Đẩy mạnh hiệu quả năng lượng

Trong bản “Hướng dẫn của CEO về quản lý rủi ro khí hậu” do Diễn đàn Kinh tế Thế giới công bố năm ngoái cảnh báo các doanh nghiệp chần chừ trước chuyển đổi xanh sẽ đối mặt với rủi ro vận hành, tài chính và danh tiếng. Ngược lại, những đơn vị đi đầu đang chứng kiến lợi ích kinh doanh rõ rệt từ hiệu quả năng lượng. Tuy nhiên, thách thức vẫn hiện hữu trong việc điều phối khung pháp lý, cơ chế tài chính và đổi mới công nghệ.

Sự cố mất điện gần đây trên bán đảo Iberia tại châu Âu phơi bày bài toán hóc búa của ngành năng lượng, gồm làm sao cân bằng giữa độ tin cậy của nhiên liệu hóa thạch và đầu tư vào năng lượng tái tạo. Trong khi đó, các ngành công nghiệp như hóa chất, khai khoáng và vận tải đang nỗ lực đảm bảo nguồn khoáng sản chiến lược và triển khai kinh tế tuần hoàn, song chi phí cao và thiếu hạ tầng đang cản bước tiến.

Lãnh đạo doanh nghiệp kêu gọi sự ổn định chính sách, hợp tác công – tư và các ưu đãi thiết thực nhằm thúc đẩy chuyển đổi bền vững, nhân rộng công nghệ mới. Một cấp độ phối hợp hoàn toàn mới giữa chính phủ, nhà đầu tư và doanh nghiệp đang được yêu cầu.

Chuẩn bị lực lượng lao động cho tương lai

Biến động công nghệ, phân mảnh kinh tế và bất định tài chính, cùng với chuyển đổi xanh và thay đổi nhân khẩu học, đang tái định hình thị trường lao động toàn cầu. Trong bối cảnh này, các xu hướng như làm việc kết hợp, thiếu hụt nhân tài và lệch pha kỹ năng buộc lãnh đạo doanh nghiệp phải suy nghĩ lại chiến lược nhân sự. Gần 60% nhà tuyển dụng dự đoán các thách thức này sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.

Những ngành như hàng không, kỹ thuật và y tế đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng, đòi hỏi đầu tư vào tự động hóa, mô hình giáo dục mới và đào tạo lại kỹ năng.