Phát triển thương mại trong nước: Động lực duy trì tăng trưởng bền vững

Phát triển thương mại trong nước: Động lực duy trì tăng trưởng bền vững

Theo ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn – Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), trong bối cảnh thế giới nhiều bất định, sức cầu trong nước chính là “bệ đỡ” giúp kinh tế Việt Nam duy trì đà tăng trưởng, bảo đảm an sinh và củng cố niềm tin người tiêu dùng.

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn – Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước: Thị trường nội địa đang là trụ cột của ổn định vĩ mô và phát triển bền vững – Ảnh: DMS

Trong khuôn khổ Hội chợ mùa Thu 2025 diễn ra vào chiều 28/10, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) tổ chức Diễn đàn Chính sách phát triển thương mại trong nước năm 2025.

Phát biểu khai mạc, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn – Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước nhấn mạnh, thị trường nội địa đang là trụ cột của ổn định vĩ mô và phát triển bền vững. Trong bối cảnh thế giới nhiều bất định, sức cầu trong nước chính là “bệ đỡ” giúp kinh tế Việt Nam duy trì đà tăng trưởng, bảo đảm an sinh và củng cố niềm tin người tiêu dùng.

Theo ông Tuấn, nhận thức rõ vai trò này, Đảng, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết nền tảng, đặc biệt là “bộ tứ nghị quyết” gồm Nghị quyết 57, 59, 66 và 68 tạo hành lang pháp lý cho phát triển thị trường nội địa, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế, hoàn thiện pháp luật và phát triển kinh tế tư nhân.

Ông Tuấn cho biết, thương mại trong nước cần được nhìn nhận không chỉ là không gian lưu thông hàng hóa mà là động lực nội sinh của nền kinh tế. Từ đó, Bộ Công Thương xác định 4 hướng đi chiến lược.

Thứ nhất, phát triển hạ tầng thương mại và logistics xanh. Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đang phối hợp các địa phương nâng cấp chợ truyền thống theo hướng văn minh, hiện đại, song vẫn bảo tồn giá trị văn hóa. Mô hình “chợ thông minh” ứng dụng công nghệ số sẽ giúp minh bạch thông tin hàng hóa, kết nối người bán – người mua, mở rộng tiêu thụ hàng Việt đến vùng sâu, vùng xa. Song song là đầu tư trung tâm logistics, kho bãi xanh và hệ thống phân phối hiện đại, bảo đảm chuỗi cung ứng hiệu quả và thân thiện môi trường.

Thứ hai, xây dựng nền tảng thương mại điện tử quốc gia, kết nối các sàn giao dịch, tích hợp thanh toán, logistics và truy xuất nguồn gốc bằng công nghệ blockchain, mã QR, RFID. Đây là bước đi quan trọng để bảo đảm minh bạch, an toàn cho người tiêu dùng và giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Thứ ba, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện. Ngành công thương hướng tới hình thành hệ sinh thái chuyển đổi số doanh nghiệp, khuyến khích cơ sở sản xuất, hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ ứng dụng công nghệ trong quản trị, bán hàng và chăm sóc khách hàng. Mô hình bán lẻ thông minh với AI, Big Data, thanh toán không tiền mặt đang định hình diện mạo mới cho thị trường nội địa.

Cuối cùng, hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Việc tăng cường minh bạch, giảm rào cản hành chính sẽ giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư, đồng thời tôn vinh và bảo vệ hàng Việt trên chính thị trường trong nước.

Ông Tuấn khẳng định, thương mại trong nước là động cơ thúc đẩy sản xuất, tạo việc làm và bảo đảm an sinh xã hội. Trong kỷ nguyên tiêu dùng xanh và kinh tế tuần hoàn, chính sách phát triển thị trường cần mang tính nhân văn, thân thiện và minh bạch.

Từ nền tảng đó, Bộ Công Thương đang triển khai các chiến lược lớn, gồm phát triển thương mại trong nước đến 2030, tầm nhìn 2045; phát triển thị trường bán lẻ đến 2050; chương trình kích cầu tiêu dùng giai đoạn 2025 – 2027; chiến lược phát triển logistics, thương mại điện tử giai đoạn 2026 – 2030.

“Đây là hành trình chung, cần sự đồng lòng từ Trung ương tới địa phương, từ cơ quan quản lý đến doanh nghiệp và người dân” – ông Tuấn nhấn mạnh.

Thị trường bán lẻ Việt Nam: Tiềm năng lớn, chuyển mình mạnh mẽ

Theo bà Trần Thị Phương Lan – Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, thị trường bán lẻ đang phục hồi mạnh mẽ nhưng vận hành theo cách hoàn toàn mới. Sự thay đổi hành vi tiêu dùng buộc doanh nghiệp phải đổi mới toàn diện.

Nhờ chính sách kích cầu và tăng thu nhập người dân, niềm tin tiêu dùng đang được củng cố. Việt Nam hiện có hơn 1,200 siêu thị, 270 trung tâm thương mại, 250,000 cửa hàng tiện lợi cùng hơn 7,500 điểm bán của doanh nghiệp FDI như Aeon, Lotte Mart, Go Market… Bán lẻ hiện đại đã chiếm hơn 40% tổng doanh số và tiếp tục tăng nhanh, khẳng định xu thế phát triển hạ tầng thương mại văn minh.

Các chuyên gia dự báo giai đoạn 2025 – 2030, GDP Việt Nam có thể tăng khoảng 8%/năm, còn tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tăng hơn 12%, thuộc nhóm cao nhất khu vực. Người Việt cũng tiêu dùng thông minh và xanh hơn khi 74% sẵn sàng trả thêm 20% cho sản phẩm thân thiện môi trường. “Người Việt dùng hàng Việt” đã trở thành lựa chọn tự nhiên của nhiều người tiêu dùng.

Theo bà Lan, thị trường bán lẻ đang ở ngưỡng chuyển đổi mạnh mẽ, song cũng đối mặt với nhiều thách thức như cạnh tranh gay gắt, chi phí tăng, logistics còn yếu và nhân lực thiếu kỹ năng số.

Để thích ứng, doanh nghiệp cần thực hiện ba nhóm giải pháp trọng tâm, gồm chuyển đổi số toàn diện, phát triển hệ thống bán hàng đa kênh, ứng dụng AI trong dự báo, cá nhân hóa khuyến mãi, nâng cao hiệu quả vận hành.

Đầu tư hạ tầng logistics, chuỗi cung ứng lạnh, đáp ứng nhu cầu “mua sắm nhanh” và tiêu dùng thực phẩm tươi sống.

Phát triển mô hình cửa hàng trải nghiệm (phygital), kết hợp không gian vật lý với nền tảng số để gia tăng tương tác và giữ chân khách hàng.

Doanh nghiệp cũng cần hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) tham gia thương mại điện tử, chuẩn hóa truy xuất nguồn gốc, thúc đẩy thanh toán số và ứng dụng AI, Big Data để hiểu sâu nhu cầu khách hàng, dự báo xu hướng tiêu dùng.

Bên cạnh đó, bán lẻ xanh và kinh tế tuần hoàn trở thành xu hướng tất yếu, từ giảm nhựa, thu hồi sản phẩm cũ, đến hợp tác với nhà cung cấp thân thiện môi trường. Theo bà Lan, đây không chỉ là hành động vì cộng đồng, mà còn là chiến lược gia tăng giá trị thương hiệu.

Cùng với công nghệ, yếu tố con người vẫn là nền tảng. Doanh nghiệp cần đào tạo kỹ năng số, phân tích dữ liệu và chăm sóc khách hàng thông minh cho đội ngũ nhân viên để thích ứng với thời đại mới.

Bà Trần Thị Phương Lan – Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam: Thị trường bán lẻ đang phục hồi mạnh mẽ nhưng vận hành theo cách hoàn toàn mới – Ảnh: DMS

Tại Diễn đàn, bà Lan đề xuất Nhà nước tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, cải cách thủ tục và tạo môi trường đầu tư thông thoáng; đồng thời có chính sách khuyến khích đầu tư hạ tầng thương mại ở vùng sâu, vùng xa, thu hút FDI vào logistics và thương mại điện tử, hỗ trợ tài chính và đào tạo nhân lực.

Bà cũng kiến nghị tăng cường quản lý hoạt động thương mại điện tử, xử lý gian lận, hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng và xây dựng hàng rào kỹ thuật hợp lý để hỗ trợ doanh nghiệp Việt chủ động hội nhập.

Huy Khải

FILI