Trí tuệ nhân tạo không thể thay thế tâm hồn của nhà báo

Trí tuệ nhân tạo không thể thay thế tâm hồn của nhà báo

Trí tuệ nhân tạo là thách thức nhưng sẽ không lấy đi công việc của nhà báo, không thể thay thế tâm hồn của nhà báo, chỉ những người chậm nhịp, chậm đổi mới sẽ bị loại thải.

Trước sự cạnh tranh khốc liệt về thông tin của mạng xã hội và thách thức của trí tuệ nhân tạo (AI), báo chí truyền thống buộc phải tìm hướng đi mới để phát triển, phục vụ người đọc, định hướng dư luận, củng cố niềm tin của công chúng bằng chất lượng thông tin.

Hội thảo khoa học 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng sự phát triển của TP Đà Nẵng và vai trò của báo chí với cuộc sống hôm nay.

Trí tuệ nhân tạo là thách thức nhưng sẽ không lấy đi công việc của nhà báo, không thể thay thế tâm hồn của nhà báo, chỉ những người chậm nhịp, chậm đổi mới sẽ bị loại thải. Đây là vấn đề đặt ra trong bối cảnh báo chí đứng trước thách thức của trí tuệ nhân tạo và cạnh tranh của mạng xã hội.

Hiện nay, việc ứng dụng AI trong lĩnh vực báo chí không xa lạ. Nhiều phần mềm hỗ trợ viết nhanh, chuyển đổi âm thanh sang bản Word, phân tích từ khóa, dựng tiêu đề thu hút hay tạo bản tin tổng hợp… đang được ứng dụng hiệu quả. Nhiều phóng viên trẻ đã chủ động tiếp cận và khai thác AI một cách linh hoạt trong tác nghiệp. Nhà báo trẻ Xuân Quỳnh, phóng viên Báo Sài gòn Giải phóng cho rằng, sử dụng AI rất tiện ích, hỗ trợ phóng viên lập dàn ý, gợi ý cách sắp xếp nội dung, rút ngắn thời gian biên tập, tóm tắt thông tin, tổng hợp dữ liệu. AI còn giúp kiểm tra chính tả, gợi mở những cách viết, thậm chí đề xuất cả tiêu đề hấp dẫn, gợi mở cho người viết nhiều hướng đi mới, sinh động hơn, hấp dẫn hơn.

Tuy nhiên, theo nhà báo Xuân Quỳnh, phải xem AI là công cụ hỗ trợ chứ không thể thay thế phóng viên, bởi mỗi bài viết phải mang hơi thở cuộc sống thực tế, thể hiện tình cảm của tác giả: “Tôi nghĩ, nếu biết cách dùng đúng thì AI sẽ không làm mất nghề báo, mà ngược lại nó cũng giúp mình tiết kiệm thời gian cho phần tổng hợp và giúp mình có thêm thời gian cho phần sáng tạo hay là khai thác sâu sắc về nhân vật”.

Sự xuất hiện của internet và mạng xã hội đã làm thay đổi sâu sắc đời sống báo chí truyền thông, báo giấy giảm lượng phát hành, truyền hình truyền thống mất dần khán giả, quảng cáo dịch chuyển mạnh sang nền tảng số. Nhiều đài truyền hình rơi vào khó khăn tài chính, nợ lương, giảm sản xuất. Trong khi báo chí phải tuân thủ quy định chặt chẽ, khó cạnh tranh sòng phẳng với mạng xã hội thì thách thức lớn nhất là giữ chân khán giả.

Sử dụng AI rất tiện ích, hỗ trợ phóng viên lập dàn ý, gợi ý cách sắp xếp nội dung, rút ngắn thời gian biên tập.

Nhà báo Trương Duy Hòa, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền hình Việt Nam khu vực miền Trung- Tây Nguyên cho rằng, hiện nay, các cơ quan đang trong bối cảnh sáp nhập, tinh giảm biên chế. Số lượng đội ngũ phóng viên, biên tập viên ngày càng già hóa, khó tiếp cận ứng dụng công nghệ mới. Đứng trước sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, sự cạnh tranh khốc liệt về truyền thông của mạng xã hội, bắt buộc các cơ quan báo chí, mỗi nhà báo, phóng viên, biên tập viên phải thay đổi để bắt kịp thời đại số: “Bây giờ, lớp trẻ, các đơn vị truyền thông tư duy rất khác, rất mới và họ bắt kịp trend của thời đại. Báo chí truyền thống cũng bắt buộc phải thay đổi theo. Mình cứng nhắc là mình thua trên mặt trận truyền thông. Ngay cả sử dụng công nghệ AI, Big Data mình phải nhập cuộc nhanh”.

Trong thời đại kỷ nguyên số, việc phát triển hệ sinh thái nội dung đa nền tảng được coi là hướng đi đúng đắn để các cơ quan báo chí duy trì sự phát triển và tăng khả năng cạnh tranh.

Ông Võ Công Trí, Nguyên Phó Bí thư Thường trực thành ủy Đà Nẵng cho rằng, hiện nay, báo chí truyền thống đang chịu sức ép cạnh tranh rất lớn từ truyền thông xã hội, tuy nhiên, báo chí truyền thống phải tìm hướng đi mới để kiến tạo phát triển, hướng đến mục tiêu phục vụ cho người đọc, định hướng dư luận, chiếm niềm tin của công chúng bằng chất lượng thông tin của tờ báo: “Thông tin báo chí phải đa dạng, trung thực, khách quan, có kiểm chứng, làm tốt vai trò là người đưa tin, phản biện, dự báo định hướng cho bạn đọc. Điều này phụ thuộc rất lớn, rất quan trọng, thậm chí quyết định vào công việc là chất lượng của đội ngũ phóng viên, nhà báo. Bản lĩnh, năng lực nghề nghiệp của những người làm báo đầu tư tâm huyết phải bản lĩnh, bản sắc của tờ báo chính là cái chỗ đó. Xây dựng văn hóa đọc để tạo môi trường xã hội lành mạnh trong công việc, phát triển báo chí. Trong kỷ nguyên công nghệ số, người đọc có nhiều con đường, có nhiều cách thức để tiếp cận thông tin. Vì vậy, để xây dựng một môi trường thông tin báo chí lành mạnh thì phải xây dựng văn hóa đọc báo cho phù hợp với sự phát triển nhanh chóng của báo chí và mạng xã hội.

Ứng dụng AI mang lại nhiều tiện ích trong hoạt động báo chí.

Hiện nay, nhu cầu về thụ hưởng thông tin, tiếp nhận thông tin của độc giả ngày càng thay đổi. Trí tuệ nhân tạo có thể lấy và làm mất công việc của nhà báo hay không?. Liệu trí tuệ nhân tạo có triệt tiêu đi sự sáng tạo của con người. Đến một lúc nào đó, chúng ta không thể nhận biết và phân biệt được đâu là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo, đâu là sản phẩm do chính các nhà báo? Nhà báo Đoàn Xuân Hiếu, Tổng Biên tập Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Đà Nẵng cho rằng, trí tuệ nhân tạo (AI) và các ứng dụng công nghệ thay đổi liên tục với những phiên bản nâng cấp rất mạnh mẽ thì nó hoàn toàn không lấy đi công việc của ai cả mà chính những người chậm nhịp, không tiếp cận và làm chủ được công nghệ thì sẽ dần dần bị đào thải.

Nhà báo Đoàn Xuân Hiếu cho biết: “Tôi dẫn lời của  một nhà sáng tạo nội dung nổi tiếng của thế giới hiện nay, đó là “dù công nghệ có thay đổi và phát triển vượt bậc đến đâu đi chăng nữa, công nghệ của tâm hồn con người không thể thay đổi”. Đó chính là sự kết nối của những cái chân- thiện- mỹ, cái tinh tế, cái đẹp. Để giữ được cái đó thì mỗi nhà báo, mỗi phóng viên, biên tập viên, những người làm báo trẻ hôm nay giữ được cái tâm trong sáng. Kết hợp với những yếu tố công nghệ mới để từ đó có sản phẩm do chúng ta tạo ra, sẽ là những cái tinh tế, nét đẹp của tâm hồn và phẩm chất đạo đức của những người làm báo trẻ hôm nay”.

(Theo Đình Thiệu/VOV)