Ưu tiên chủ quyền dữ liệu khi ứng dụng AI trong công tác tuyên giáo và dân vận

Ngày 11/9/2025, Hội thảo Khoa học Quốc gia “Công tác tuyên giáo và dân vận của Đảng trong kỷ nguyên mới” được tổ chức tại Hội trường Bộ Công an với sự chủ trì của ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận TW.

Hội thảo có sự tham gia của nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước: Thượng tướng Trần Quốc Tỏ, Ủy viên Ban Chấp hành TW Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an; ông Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Ban Chấp hành TW Đảng, Phó Giám đốc Thường trực Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; ông Phạm Tất Thắng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo TW; ông Vũ Trọng Lâm, Giám đốc – Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật; cùng lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Giám đốc Thường trực Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, ông Đoàn Minh Huấn nhấn mạnh về ý nghĩa, tầm quan trọng của hội thảo khoa học quốc gia về công tác tuyên giáo và dân vận của Đảng trong kỷ nguyên mới. Qua đó gợi mở hướng tiếp cận mới trong đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, phát huy vai trò của truyền thông đa nền tảng.

Tại Hội thảo, các tham luận được trình bày tập trung phân tích, đánh giá thực trạng công tác tuyên giáo và dân vận của Đảng qua gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, từ đó đề ra những nhiệm vụ, giải pháp công tác tuyên giáo và dân vận của Đảng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đáng chú ý, các đại biểu đã dành nhiều thời gian thảo luận sôi nổi về những thách thức và cơ hội mà công tác này phải đối mặt trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của công nghệ và Trí tuệ nhân tạo (AI).

Để làm rõ vấn đề này, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), đã có bài tham luận “Khai thác tiềm năng của trí tuệ nhân tạo trong công tác tuyên giáo và dân vận”. Bài tham luận đã chỉ ra cả cơ hội lẫn thách thức mà AI mang lại.

Theo ông Trung, thế giới hiện đang chứng kiến một cuộc cách mạng dữ liệu chưa từng có. Ước tính khối lượng dữ liệu toàn cầu sẽ đạt khoảng 175 zettabytes (ZB) vào năm 2025, tăng gấp 5 lần so với con số 33 ZB của năm 2018. Lượng dữ liệu khổng lồ này, tương đương 87,5 triệu tỷ bài luận văn, đặt ra nhu cầu cấp bách về các giải pháp xử lý và phân tích hiệu quả. AI, đặc biệt là AI tạo sinh trở thành công cụ không thể thiếu. McKinsey ước tính AI có thể đóng góp 2.600 – 4.400 tỷ USD mỗi năm vào nền kinh tế toàn cầu, ngang bằng với GDP của một quốc gia thuộc top 5-10 thế giới.

Theo ông Phan Đức Trung, trong kỷ nguyên AI, công tác tuyên giáo và dân vận đứng trước những thách thức và cơ hội mới. Công nghệ này là công cụ đắc lực để phân tích dữ liệu dư luận, tổng hợp thông tin và cảnh báo sớm các xu hướng xã hội. Song, AI cũng có thể bị lợi dụng để tạo ra tin giả, deepfake và thao túng dư luận. Do đó công tác tuyên giáo và dân vận cần phải làm chủ cả dữ liệu và các công cụ AI, kiểm soát quá trình chuyển hóa từ dữ liệu thô sang việc định hướng tư tưởng.

Phân tích dựa theo mô hình D-I-K-W (Dữ liệu – Thông tin – Tri thức – Trí tuệ), ông Trung nhận thấy AI có thế mạnh trong việc xử lý hai tầng đầu là Dữ liệu và Thông tin, giúp thu thập và chuyển hóa hàng tỷ gigabyte dữ liệu khổng lồ thành những thông tin hữu ích một cách nhanh chóng. Ngược lại, con người giữ vai trò then chốt ở hai tầng sau là Tri thức và Trí tuệ, nơi các quyết định được đưa ra dựa trên đạo đức, pháp luật và các giá trị nhân văn.

“Ứng dụng AI trong tuyên giáo và dân vận đòi hỏi sự kiểm soát chặt chẽ của con người để đảm bảo sự chính xác và an toàn”, ông Phan Đức Trung nói.

Đáng chú ý, trong cấu trúc dữ liệu toàn cầu hiện nay 20-30% là dữ liệu công khai có thể truy cập thông qua internet và các ứng dụng online. Còn dữ liệu offline, dữ liệu nội bộ (nhà nước, doanh nghiệp, cá nhân) mới thực sự là kho dữ liệu lớn, chiếm 70-80% với ưu điểm bảo mật tuyệt đối, kiểm soát hoàn toàn, gắn với chủ quyền số nhưng đi kèm nhược điểm là chi phí hạ tầng cao, khó mở rộng, đòi hỏi ứng dụng mô hình LLM nội bộ để đảm bảo an ninh và chủ quyền, đặc biệt là những thông tin nhạy cảm liên quan đến an ninh và chính trị.

Để khai thác hiệu quả sức mạnh của AI, ông Trung khuyến nghị một chiến lược toàn diện cần bao gồm tối ưu hóa kho dữ liệu, xây dựng LLM nội bộ và thiết lập quy trình kiểm duyệt chặt chẽ của con người.

Kết luận hội thảo, ông Nguyễn Trọng Nghĩa yêu cầu công tác tuyên giáo và dân vận trong kỷ nguyên mới phải trở thành một trụ cột đặc biệt quan trọng trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; đóng vai trò then chốt trong việc củng cố niềm tin xã hội, khơi dậy khát vọng dân tộc, định hướng phát triển đất nước. Để làm được điều đó, cần xác định một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, trong đó chú trọng hiện đại hóa công tác tuyên giáo và dân vận, làm chủ không gian truyền thông số.