Việt Nam đón sóng thương mại điện tử xuyên biên giới, nâng tầm chuỗi cung ứng toàn cầu

Với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ cùng lợi thế hạ tầng và nguồn nhân lực trẻ, Việt Nam từng bước khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị quốc tế.

Chuỗi cung ứng toàn cầu đang trải qua nhiều biến động lớn, tác động sâu rộng đến hệ thống sản xuất và phân phối trên toàn thế giới. Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, thương mại điện tử xuyên biên giới lại nổi lên như một kênh phát triển nhanh chóng, mở ra khoảng trống thị trường để các doanh nghiệp Việt Nam tận dụng và phát triển. Đây là cơ hội hiếm có để Việt Nam không chỉ tăng trưởng xuất khẩu mà còn nâng cao vai trò trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Theo số liệu mới nhất, tổng giá trị giao dịch thương mại điện tử tại khu vực Đông Nam Á đã vượt ngưỡng 100 tỷ USD vào năm 2024. Trong đó, riêng thị trường Việt Nam đạt doanh thu bán lẻ trực tuyến khoảng 25 tỷ USD, thể hiện tiềm năng và sức phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử trong nước. Dù giá trị giao dịch xuyên biên giới còn khiêm tốn, Việt Nam vẫn sở hữu những lợi thế chiến lược quan trọng giúp vươn lên trong lĩnh vực này.

Điểm đầu tiên phải kể đến là vị trí địa lý thuận lợi nằm trong trung tâm Đông Nam Á, thuận tiện kết nối với các thị trường lớn trong khu vực và thế giới. Cùng với đó, hệ thống hạ tầng logistics được cải thiện không ngừng đã góp phần nâng cao hiệu quả vận chuyển, giảm chi phí và thời gian giao nhận hàng hóa. Nguồn nguyên liệu phong phú, đa dạng cũng là nền tảng để phát triển sản xuất xuất khẩu. Đặc biệt, lực lượng lao động trẻ, năng động và khả năng chuyển đổi số nhanh của doanh nghiệp Việt Nam là yếu tố quyết định để tận dụng tối đa cơ hội của thương mại điện tử xuyên biên giới.

Chính phủ Việt Nam cũng đã nhận diện rõ tiềm năng này và có những chính sách, định hướng phát triển mạnh mẽ nhằm hỗ trợ doanh nghiệp. Tại Hội nghị thượng đỉnh Hệ sinh thái Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu YUGEEKS 2025 tổ chức tại Hà Nội, ông Nguyễn Hữu Tuấn – Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số eComDX (thuộc Bộ Công Thương) – cho biết: “Những biến động trên thị trường toàn cầu đã tạo ra cơ hội để doanh nghiệp Việt chủ động tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng quốc tế, đặc biệt khi có sự hỗ trợ tích cực từ các chính sách của Chính phủ.”

Ông Tuấn nhấn mạnh, xây dựng chuỗi cung ứng chất lượng cao không chỉ giúp kết nối giữa sản xuất và tiêu dùng mà còn là cầu nối giữa thị trường nội địa với quốc tế. Đây là nền tảng quan trọng để Việt Nam chuyển đổi từ một quốc gia chỉ tập trung sản xuất sang quốc gia có năng lực cạnh tranh cao trên thị trường toàn cầu.

Cùng với đó, nhiều chính sách quan trọng đã được ban hành để thúc đẩy phát triển chuỗi cung ứng và thương mại điện tử. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 đề ra đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 4/5/2025 cũng đặt trọng tâm phát triển kinh tế tư nhân, trong đó nhấn mạnh vai trò của chuỗi cung ứng và dịch vụ logistics.

Dự thảo Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, tập trung hoàn thiện thể chế pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khuyến khích sự tham gia của các thành phần kinh tế, đổi mới quy hoạch hạ tầng và phát triển thị trường dịch vụ logistics. Ngoài ra, chiến lược còn chú trọng ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và chuyên nghiệp trong lĩnh vực logistics.

Một minh chứng cho sự đổi mới sáng tạo trong chuỗi cung ứng Việt Nam là mô hình của YUGEEKS –  đơn vị tiên phong ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) trong hệ thống lựa chọn sản phẩm và kho vận đám mây hiện đại. Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, YUGEEKS không chỉ giúp các nhà máy Việt Nam mở rộng thị trường quốc tế mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tác nước ngoài đầu tư tại Việt Nam. Mô hình kinh doanh của YUGEEKS theo hướng “mở cửa – hợp tác – cùng có lợi” hoàn toàn phù hợp với định hướng của Chính phủ về phát triển kinh tế số và chuỗi cung ứng bền vững.

Hội nghị Chuỗi Cung ứng Toàn cầu YUGEEKS 2025 thu hút hơn 1.000 đại diện đến từ các nhà máy sản xuất, doanh nghiệp trong và ngoài nước cùng hơn 50 tổ chức MCN. Sự kiện được xem là diễn đàn quan trọng để chia sẻ xu hướng, tìm kiếm cơ hội hợp tác và thúc đẩy phát triển thương mại số cũng như chuỗi cung ứng khu vực Đông Nam Á.

Theo đánh giá của eComDX, YUGEEKS sẽ tiếp tục đóng vai trò tiên phong trong việc nâng cao năng lực số hóa cho doanh nghiệp chuỗi cung ứng Việt Nam, đồng thời thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng hơn. Điều này góp phần quan trọng vào việc phát triển hợp tác chuỗi cung ứng trong khu vực, tăng cường sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Trong thời gian tới, Trung tâm eComDX sẽ phối hợp cùng YUGEEKS và các đối tác lớn trong và ngoài nước tổ chức các chương trình đào tạo, nâng cao năng lực, tư vấn chuyên sâu cho doanh nghiệp Việt. Đồng thời, việc kết nối với các nền tảng thương mại điện tử hàng đầu thế giới và phối hợp với các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài sẽ giúp quảng bá, xúc tiến xuất khẩu hàng hóa Việt Nam ra thị trường quốc tế.

Những nỗ lực này không chỉ giúp doanh nghiệp Việt tận dụng tối đa lợi thế của mô hình thương mại điện tử hiện đại mà còn thúc đẩy hàng hóa Việt Nam vươn xa hơn trên bản đồ chuỗi cung ứng toàn cầu. Với sự đồng hành từ Chính phủ cùng tinh thần đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và cạnh tranh toàn diện.

BH