Việt Nam không thể chậm trễ ứng dụng AI

Sự lan toả mạnh mẽ của công nghệ AI

Internet là phát minh vĩ đại của thế kỷ 20 cần 7 năm để có 100 triệu người dùng, còn ChatGPT chỉ cần 2 tháng. Điều đáng chú ý là AI không ngừng phát triển. Cứ 6 tháng, khả năng của AI lại tăng gấp đôi. Có nghĩa là AI ngày hôm nay đã vượt xa AI của năm ngoái, và AI năm tới sẽ còn mạnh hơn rất nhiều.

Tại hội thảo “Đẩy mạnh chuyển đổi số: Mở rộng thị trường – Thúc đẩy hợp tác” diễn ra ngày 28/5 trong khuôn khổ Vietnam – Asia DX Summit 2025, ông Hồ Đức Thắng, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số (CĐS) quốc gia, Bộ KH&CN, cho rằng: “Đây là minh chứng cho sức lan tỏa mạnh mẽ mà chưa có công nghệ nào đạt được trước đây”.

Với sự phổ cập của AI, doanh nghiệp (DN) toàn cầu đã nhanh chóng ứng dụng. Năm 2023, 55% DN sử dụng AI. Đến năm 2024, con số này đã tăng lên 75%. Như vậy, ông Hồ Đức Thắng cho rằng thông điệp rõ ràng là: “AI không phải xu hướng tương lai – mà là hiện thực của ngày hôm nay, một hiện thực đang kiến tạo nên những giá trị mới cho hệ sinh thái số”.

Việt Nam không thể chậm trễ và chính sách đột phá

Chia sẻ câu chuyện thực tế ngay tại Cục CĐS Quốc gia, ông Hồ Đức Thắng cho biết là đơn vị Nhà nước đang thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ lớn: vừa đẩy mạnh đổi mới sáng tạo (ĐMST), CĐS, vừa tinh gọn bộ máy. Kết quả là khối lượng công việc trên vai mỗi công chức tăng đáng kể, tới 50 lần. Thậm chí, có những trưởng phòng sẵn sàng tự bỏ 5 triệu đồng mỗi tháng – một khoản không nhỏ so với lương công chức – để mua GPT Pro. Câu trả lời cho tại sao là vì AI không phải lựa chọn mà là cần thiết.

Ông Hồ Đức Thắng chia sẻ một điều thú vị từ quan sát là những chuyên viên giỏi nhất lại là những người sử dụng AI nhiều nhất. Và ngược lại, ai biết dùng AI hiệu quả thì công việc càng trở nên xuất sắc. Đây là một vòng tròn tích cực.

“So với các công nghệ khác như IoT, chuỗi khối (blockchain), dữ liệu lớn (big data) hay đám mây (cloud) vốn chỉ dừng lại ở mức khái niệm với nhiều cơ quan thì AI đã thực sự trở thành công cụ hữu ích trong công việc hàng ngày. AI đã trở thành đồng nghiệp của chúng ta”, ông Hồ Đức Thắng cho hay.

Từ câu chuyện thực tế đó, ông Hồ Đức Thắng cho rằng đây chính là cơ hội để Việt Nam “Làm chủ công nghệ – Đột phá, vươn mình”. “Nếu không nắm bắt ngay, chúng ta có nguy cơ bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua công nghệ toàn cầu”.

Với tầm quan trọng này, lãnh đạo Cục CĐS Quốc gia cho biết Chính phủ Việt Nam đang khẩn trương hoàn thiện chiến lược quốc gia về AI đến năm 2030. “Đây không chỉ là văn bản chính sách, mà là lộ trình hành động cụ thể để Việt Nam không chỉ theo kịp mà còn dẫn đầu trong lĩnh vực AI, biến AI thành động lực thực sự cho sự phát triển thịnh vượng của hệ sinh thái số quốc gia”.

Chiến lược được hoàn thiện sẽ có tầm nhìn đến năm 2030 là: Việt Nam trở thành một điểm sáng về ĐMST AI trong khu vực, nơi công nghệ AI thấm sâu vào từng ngõ ngách của đời sống kinh tế – xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, tạo ra những ngành công nghiệp mới có giá trị cao, và đóng góp quan trọng vào sự phát triển hùng cường, thịnh vượng của đất nước.

Theo đó, ông Hồ Đức Thắng cho biết AI sẽ được phổ cập “toàn dân”, “toàn diện” – đưa AI vào cuộc sống.

“Toàn dân” là từ học sinh ở vùng cao đến doanh nhân ở thành phố, ai cũng được tiếp cận và hưởng lợi từ AI. Không ai bị bỏ lại phía sau.

“Toàn diện” là AI sẽ có mặt khắp nơi, trong bệnh viện giúp bác sĩ chẩn đoán nhanh hơn, trong trường học hỗ trợ giáo viên dạy tốt hơn, trong nông trại giúp nông dân dự báo thời tiết chính xác hơn.

Cách làm cụ thể là tất cả các bộ, ngành, địa phương sẽ phải có kế hoạch đưa AI vào công việc. Các địa phương sẽ tập trung vào dịch vụ công trực tuyến và đô thị thông minh. Các Bộ ngành sẽ ứng dụng AI theo từng lĩnh vực chuyên môn.

Đối với DN, ông Hồ Đức Thắng cho rằng đây là cơ hội bởi đây sẽ là thị trường rất lớn. “Một đất nước 100 triệu dân, không có DN nào đủ sức phục vụ hết. Đó chính là cơ hội cho tất cả – từ startup nhỏ đến công ty lớn. Nó sẽ mở ra một thị trường rộng lớn cho tất cả các DN – đây chính là tinh thần “Mở rộng thị trường – Thúc đẩy hợp tác” mà chúng ta hướng tới”.

Về nguồn nhân lực, chiến lược đặc biệt coi trọng việc đào tạo nguồn nhân lực. Theo đó, “giáo dục AI vào tất cả các cấp học từ tiểu học trở lên. Đồng thời đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực hiện có để họ thành thạo và sử dụng hiệu quả công cụ AI”.

Song song với đó, có chính sách thu hút nhân tài, hình thành đội ngũ chuyên gia giỏi về AI và giao các bài toán lớn cho các chuyên gia này để tư vấn hỗ trợ. “Chúng tôi mong muốn hình thành được mạng lưới khoảng 1.000 chuyên gia giỏi và khoảng 50.000 kỹ sư về AI trong 5 năm tới”.

Về tài chính, chiến lược chủ trương đa dạng hóa các hình thức hỗ trợ tài chính cho cộng đồng nghiên cứu và DN. Bên cạnh các quỹ nhà nước phục vụ nghiên cứu phát triển, chúng tôi thiết lập các KPI để ưu tiên đầu tư cho AI – như 5% Quỹ phát triển KH&CN quốc gia, 30% quỹ đầu tư mạo hiểm công nghệ cao.

Đặc biệt, chiến lược dành khoảng 20% Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia để hỗ trợ DN ứng dụng AI, tức là bên cạnh hỗ trợ ra sản phẩm, nhà nước còn thúc đẩy phát triển thị trường AI – nghĩa là việc sử dụng, ứng dụng AI cũng được hỗ trợ.

Ông Hồ Đức Thắng cho rằng AI sẽ chỉ thực sự phát triển nếu toàn hệ sinh thái – từ cơ quan nhà nước, DN đến trường đại học, người dân – cùng vào cuộc, cùng học hỏi, thử nghiệm và chia sẻ.

Đối với cộng đồng DN, ông Hồ Đức Thắng đề nghị mạnh dạn đầu tư, nghiên cứu và ứng dụng AI. Hãy là những người tiên phong tạo ra các sản phẩm AI “Make in Viet Nam” chinh phục thị trường trong nước và quốc tế. Chính phủ cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách.

Đối với các viện nghiên cứu, trường đại học, hãy là cái nôi đào tạo nguồn nhân lực AI xuất sắc, là trung tâm của những ý tưởng ĐMST đột phá.

Đối với các đối tác quốc tế, Việt Nam chào đón và sẵn sàng hợp tác để cùng nhau phát triển, cùng nhau chia sẻ lợi ích từ AI, trên tinh thần tôn trọng và tin cậy lẫn nhau.

Đầu tư lớn để làm chủ công nghệ AI

Trước các cơ hội về ứng dụng AI rộng khắp và các chính sách mới được Bộ Chính trị ban hành là các Nghị quyết 57 và 68, bà Đinh Thị Thuý, Phó Chủ tịch HĐQT Công ty CP Misa cho biết DN công nghệ và DN tư nhân như Misa cảm thấy đây là thời cơ, cơ hội rất lớn khi Nhà nước quan tâm và có kế hoạch đầu tư cho khoa học công nghệ, ĐMST và CĐS để DN có thể mở rộng thị trường hơn.

Với sự hỗ trợ của Nhà nước, bà Đinh Thị Thuý khẳng định là DN có thể tự tin hơn trong cơ chế thị trường, cạnh tranh như hiện nay, bằng chính năng lực, chất lượng sản phẩm. Nghị quyết 57 có 3 nội dung mà trong đó đã nêu rõ mong muốn DN công nghệ Việt làm chủ công nghệ của người Việt, làm các sản phẩm Make in Viet Nam, của người Việt Nam, làm chủ công nghệ lõi để không bị phụ thuộc, làm chủ cuộc chơi, tự tin phát triển.

“Misa cam kết làm chủ công nghệ và trong vòng 5 năm đầu tư 2500 tỷ đồng để làm chủ công nghệ AI. Đây là một mục tiêu thách thức vô cùng lớn nhưng nhờ sự ra đời của hai Nghị quyết này mà chúng tôi mạnh dạn, tự tin để đón nhận mục tiêu”, bà Đinh Thị Thuý nhấn mạnh.

Lãnh đạo Misa cũng chia sẻ Misa không chỉ là DN công nghệ mà còn là đơn vị trung gian, kết nối, chuyển giao các giải pháp CĐS cho các DN tư nhân khác, cho nên Misa cũng truyền cảm hứng cho các DN khác về hai Nghị quyết thực sự có giá trị này đối với DN tư nhân.

Cụ thể, Phó Chủ tịch Misa cho biết công ty sẽ chia sẻ với các DN có hoạt động sản xuất kinh doanh hãy quan tâm đến ĐMST, tạo ra những sản phẩm, giá trị khác biệt đóng góp cho đất nước sẽ có cơ hội để Nhà nước quan tâm đầu tư và hỗ trợ thông qua Nghị quyết 57. DN tư nhân cần phải biết đến chính sách hỗ trợ của Nhà nước để giúp DN có sản phẩm ĐMST, phục vụ không chỉ cho chính các DN mà cho xã hội.

Bà Đinh Thị Thuý chia sẻ cảm nhận cơ quan nhà nước đang làm việc ngày đêm và DN cũng vậy để tạo ra các giải pháp, sản phẩm, ĐMST cũng như là áp dụng giải pháp CĐS.

“Chúng tôi tin tưởng Nhà nước trong thời gian tới sẽ triển khai hành động cụ thể để giúp DN tư nhân có chính sách, từ đó tự tin làm chủ, sẵn sàng đầu tư tạo ra nhiều các sản phẩm ĐMST đột phá, đưa sản phẩm phục vụ người dân, DN, góp phần phát triển đất nước”, Phó Chủ tịch Misa cho biết./.