Việt Nam thành tâm điểm thương mại điện tử xuyên biên giới

Ảnh minh họa. Đồ họa: TT

Việt Nam thành trung tâm TMĐT mới của Đông Nam Á

Khi TMĐT toàn cầu chuyển mạnh sang mô hình bán hàng và phân phối xuyên biên giới, Việt Nam đang trở thành một trong những quốc gia có bước tiến nhanh nhất nhờ 3 yếu tố cùng chuyển động: năng lực sản xuất quy mô lớn, hạ tầng logistics phát triển và mức độ số hóa của doanh nghiệp ngày càng cao.

Năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt khoảng 405,53 tỷ USD, tăng 14,3% so với 2023. Riêng 11 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu tiếp tục tăng lên 430 tỷ USD, tăng hơn 16% so với cùng kỳ năm 2024. Những con số này cho thấy, Việt Nam đang sở hữu năng lực sản xuất phù hợp với nhu cầu của các sàn TMĐT toàn cầu, đặc biệt là điện tử, linh kiện, máy móc, dệt may, da giày, đồ gỗ và hàng tiêu dùng.

Đáng chú ý, riêng nhóm điện tử, máy tính và linh kiện đạt hơn 87 tỷ USD trong 10 tháng đầu 2025, tăng gần 48%. Đây là nhóm hàng có sức mua lớn trên các nền tảng quốc tế như Amazon, Alibaba hay Shopee Global.

Cùng với sản xuất, thị trường TMĐT nội địa đang trở thành bàn đạp kỹ năng số cho doanh nghiệp. Việt Nam hiện có hơn 78,4 triệu người dùng internet, tương đương 79% dân số. Quy mô thị trường TMĐT đạt khoảng 12,7 tỷ USD trong năm 2024 và được dự báo vượt 15 tỷ USD vào năm 2025.

Nhờ hoạt động liên tục trên các sàn lớn, doanh nghiệp Việt đã quen với vận hành gian hàng trực tuyến, quảng cáo số, livestream, quản lý kho và xử lý đơn hàng lớn. Theo thống kê, hơn 53% doanh nghiệp Việt Nam đã xuất khẩu thông qua TMĐT; khoảng 60% doanh nghiệp cho biết doanh thu từ xuất khẩu trực tuyến chiếm 10-30% tổng kim ngạch xuất khẩu của họ.

Một trong những động lực quan trọng giúp Việt Nam gia tăng sức bật là dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đặc biệt trong lĩnh vực chế biến – chế tạo. Năm 2024, vốn FDI đổ vào sản xuất đạt khoảng 25,58 tỷ USD, chiếm hơn 66% tổng vốn đăng ký. Nhiều tập đoàn điện tử, công nghệ cao, dệt may – da giày và logistics đã mở rộng đầu tư, tạo ra năng lực cung ứng lớn và chất lượng ổn định – điều kiện then chốt cho xuất khẩu TMĐT.

Song song đó, sự phát triển nhanh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) cũng tạo ra một lực lượng bán hàng xuyên biên giới đông đảo. SMEs có lợi thế linh hoạt, dễ thích ứng với yêu cầu của các sàn quốc tế và nhanh chóng nâng cao kỹ năng, công nghệ nhờ các khóa đào tạo của các nền tảng TMĐT và cơ quan xúc tiến thương mại.

Các ông lớn TMĐT chọn Việt Nam là điểm đến chiến lược

Những động lực nội tại của Việt Nam đang được củng cố bởi làn sóng mở rộng của các tập đoàn TMĐT toàn cầu. Nhiều nền tảng đã công bố chiến lược phát triển sâu tại Việt Nam.

Amazon đặt mục tiêu đưa Việt Nam thành trung tâm xuất khẩu TMĐT của Đông Nam Á vào năm 2026. Tại buổi làm việc với lãnh đạo Chính phủ, bà Susan Pointer, Phó Chủ tịch Amazon cho biết: Lượng sản phẩm của doanh nghiệp Việt bán ra toàn cầu trên Amazon tăng 35% trong 12 tháng qua; hàng nghìn doanh nghiệp Việt đang kinh doanh xuyên biên giới qua Amazon Global Selling.

Amazon cũng tuyên bố sẽ tiếp tục đầu tư vào logistics, giải pháp quản lý đơn hàng quốc tế và công nghệ AI hỗ trợ doanh nghiệp Việt mở rộng xuất khẩu.

Tương tự Amzon, Alibaba.com cũng đang mở rộng chương trình hỗ trợ xuất khẩu số, giúp doanh nghiệp Việt tiếp cận hàng triệu nhà mua quốc tế. Việt Nam hiện nằm trong top 5 nguồn cung tăng trưởng nhanh nhất của Alibaba, đặc biệt ở các ngành: nội thất, nông sản chế biến, thủ công mỹ nghệ.

Trong mảng B2C, TikTok Shop đang chuyển hướng ưu tiên đẩy hàng Việt ra thị trường quốc tế qua mô hình shop quốc tế. Chỉ trong 11 tháng năm 2025, tổng giá trị giao dịch trên TikTok Shop Việt Nam đã tăng hơn 35% so với 2024; thị phần thương mại xã hội tăng từ khoảng 20% lên xấp xỉ 27%. Nhiều ngành hàng thời trang, phụ kiện và đồ gia dụng Việt đang đạt mức tăng trưởng hai con số.

Lazada cũng đang xây dựng các trung tâm logistics và kho phân loại lớn tại Bắc Ninh, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt tham gia mạng lưới Fulfillment by Lazada trong khu vực. Trong khi đó, nhiều thương hiệu bán lẻ toàn cầu như SHEIN cũng đang tìm kiếm nhà cung cấp tại Việt Nam, đưa Việt Nam vào nhóm 3 thị trường nguồn hàng chiến lược tại châu Á.

Sự đồng thuận chiến lược giữa các nền tảng TMĐT quốc tế, từ đầu tư công nghệ, mở rộng logistics đến phát triển hệ sinh thái xuất khẩu số đang tạo thêm động lực để Việt Nam tiến gần hơn đến vai trò trung tâm xuất khẩu TMĐT của Đông Nam Á.