Lớp học AI đặc biệt

Niềm vui đến lớp

Những ngày tháng tám, trời có khi nắng nóng gay gắt, lúc lại bất chợt đổ cơn mưa dông. Thời tiết thất thường, nhưng lịch trình của hai mẹ con chị L.T.M.T và em L.H.P vẫn đều đặn mỗi sáng di chuyển quãng đường hơn 60 km, từ xã Nam Phước đến văn phòng DevPlus ở phường Ngũ Hành Sơn (thành phố Đà Nẵng) và trở về vào lúc chiều muộn.

Con trai chị M.T gặp khó khăn về vận động từ nhỏ, nhưng tư duy bình thường và đang học lớp 11 tại Trường THPT Sào Nam (xã Nam Phước). Thông qua Fanpage Hội Người khuyết tật thành phố Đà Nẵng, chị T. biết thông tin về lớp học Special Data Labeling – chương trình đào tạo gán nhãn dữ liệu AI dành riêng cho người yếu thế. Nhận thấy đây là cơ hội học tập đáng quý, chị và con trai quyết tâm theo đuổi.

Chị T. chia sẻ: “Lớp học chính là điều tôi mong đợi bấy lâu, một nơi không chỉ dạy kỹ năng mà còn tôn trọng sự khác biệt. H.P gặp rào cản lớn về tốc độ, con chỉ dùng được ngón út và áp út để rê chuột, gõ bàn phím, luôn phải gồng mình cố gắng mỗi khi thực hiện những thao tác cần đến sự tỉ mỉ.

Nhờ chương trình được thiết kế riêng cho người khuyết tật, sự hướng dẫn tận tình của các giảng viên, con đi từ những phút nản lòng ban đầu đến phấn khởi về sau, khi dần thích ứng và yêu thích công việc đang làm. Khiếm khuyết về cơ thể, nhưng con lại có khả năng quan sát chi tiết, sự tập trung và tính kiên nhẫn, rất phù hợp với đòi hỏi của nghiệp vụ gán nhãn dữ liệu AI”.

Sau 2 tuần của khóa học đầu tiên, H.P và các học viên khác được làm quen với những kỹ năng tối thiểu mà công việc liên quan ngành công nghệ đặt ra. Đó là sử dụng và thao tác thành thạo máy tính, hiểu về quy tắc, tinh thần trách nhiệm khi làm việc theo dự án.

Mỗi bạn phải nỗ lực gấp đôi, gấp ba người bình thường để hoàn thành khối lượng nhiệm vụ được giao, đảm bảo chất lượng yêu cầu và đối mặt với cả áp lực thời gian, nhưng không ai muốn dừng lại hay bỏ cuộc.

“Con cố gắng lắm, có hôm miệt mài cả ngày ở lớp, về đến nhà còn ngồi đến khuya để hoàn thành dữ liệu. Tôi vui vì con không chỉ rèn luyện kỹ năng mà còn học cách vượt qua chính mình, tìm thấy giá trị bản thân. Công nghệ hiện đại không phải rào cản, ngược lại là cầu nối, giúp người khuyết tật hòa nhập, theo cách bình đẳng và thuận lợi hơn”, chị T. bày tỏ.

Lần đầu tiên tổ chức tại Đà Nẵng, chương trình Special Data Labeling chỉ có vỏn vẹn 4 học viên tham gia, nhưng là 4 mảnh ghép đặc biệt của sự khác biệt. Người trực tiếp giảng dạy, anh Trần Đức Huy, lập trình viên tại DevPlus, kể về hai tuần đồng hành:

“Chúng tôi dạy gán nhãn dữ liệu, phân loại hình ảnh cho mô hình AI học máy, ví dụ như gán nhãn vật thể trong ảnh. Đây là những kỹ năng không quá phức tạp, nhưng với các bạn khuyết tật thì cần cố gắng rất nhiều. Tôi bắt đầu bằng cách làm quen từng học viên, điều chỉnh nội dung, thiết kế bài tập theo khả năng cá nhân, vì mỗi bạn sẽ có khiếm khuyết và ưu điểm riêng.

Các bài học được chia nhỏ, hướng dẫn từng bước cụ thể và định hình mục tiêu rõ ràng để tạo động lực, giúp học viên vượt lên từng chút một”.

“Với tôi, đây không chỉ là công việc chia sẻ kiến thức, mà còn là hành trình đồng cảm và thấu hiểu – khi được lắng nghe câu chuyện của từng bạn, hiểu thêm về những khó khăn họ gặp phải và nhìn thấy sự thay đổi, tự tin dần xuất hiện trong ánh mắt của họ.

Chúng tôi có chung niềm vui thích với công nghệ, động viên và truyền cảm hứng cho nhau, cùng nhau trân trọng cơ hội đặc biệt này. Đây cũng là lần đầu tiên tôi thấy công việc của mình không khô khan, ngược lại, nó đầy cảm xúc”, Đức Huy bộc bạch.

Khi công nghệ “trao quyền” cho người yếu thế

Công ty cổ phần DevPlus (Đà Nẵng) và Công ty TNHH AIWorkx (doanh nghiệp chuyên về xử lý dữ liệu AI cho các dự án xe tự hành, ngân hàng số, giám sát an ninh của Hàn Quốc) đã có hơn 2 năm hợp tác triển khai các khóa đào tạo Data Labeling tại Đà Nẵng, giúp tạo ra việc làm trong giai đoạn công nghệ AI đang ảnh hưởng sâu rộng trên nhiều lĩnh vực.

Học viên được trang bị những kiến thức, kỹ năng liên quan đến nghiệp vụ xử lý dữ liệu, có cơ hội tham gia các dự án xử lý dữ liệu thực tế trong và ngoài nước. Và Special Data Labeling là khóa học đặc biệt dành riêng cho người khuyết tật, cũng là lớp thử nghiệm đầu tiên tại khu vực miền Trung.

Anh Bùi Ngọc Vinh, đồng sáng lập DevPlus nhìn nhận: trong thời đại công nghệ, nhiều công việc bị ảnh hưởng thậm chí bị thay thế bởi AI, tuy nhiên cũng sẽ có một số việc làm mới được sinh ra như gán nhãn dữ liệu. Đây là nghiệp vụ đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ và cả sáng tạo nên rất phù hợp với đối tượng người khuyết tật, mang lại cho họ cơ hội việc làm linh hoạt, tham gia vào chuỗi cung ứng AI với các dự án ngắn hạn, có thể làm từ xa mà không cần di chuyển nhiều.

“Như chương trình Special Data Labeling, sau khi các học viên hoàn thành khóa cơ bản, sẽ tiếp tục với khóa online nâng cao. Trong giai đoạn này, việc học sẽ gắn liền với các dự án cụ thể và AIWorkx trả thù lao theo từng nhiệm vụ. Đồng thời học viên cũng được giới thiệu đến các công ty chuyên về gán nhãn dữ liệu AI, tìm kiếm cơ hội việc làm toàn thời gian hoặc lâu dài”, anh Vinh cho biết thêm.

Được biết, trong 2 năm qua, Công ty TNHH AIWorkx Việt Nam (trụ sở Hà Nội) đã hỗ trợ, phối hợp đào tạo gán nhãn dữ liệu cho hơn 40 học viên là người khuyết tật, sau đó trực tiếp tuyển dụng hoặc đề cử những học viên xuất sắc cho các công ty liên quan. Hiện AIWorkx cũng đang cộng tác với 24 học viên đạt chất lượng tốt.

Theo ông Park Singyu, Tổng giám đốc AIWorkx Việt Nam, các dự án gán nhãn ngày càng trở nên phức tạp và nhiều thách thức, chính vì vậy chương trình đào tạo liên tục được cập nhật, cải tiến để đáp ứng.

“Công nghệ phát triển nhanh, nhưng chúng ta phải đảm bảo tính công bằng, biến AI thành công cụ bình đẳng, trao quyền và cơ hội việc làm cho người khuyết tật”, ông Park Singyu nhấn mạnh.

Chị Lê Thị Thùy Trang, trưởng nhóm kinh doanh quốc tế – Công ty TNHH BPO.MP (Đà Nẵng), đơn vị chuyên về gán nhãn dữ liệu, chỉ ra một số công việc phù hợp với người yếu thế trong thời đại công nghệ như phân tích dữ liệu, lập trình cơ bản…

Công ty BPO.MP cũng thường xuyên tiếp nhận và đồng hành với các lao động là người khuyết tật. Vì đặc thù công việc BPO (Business Process Outsourcing) – thuê ngoài quy trình kinh doanh không yêu cầu khắt khe về bằng cấp, kỹ thuật hay kinh nghiệm, nên người yếu thế có thể làm các công việc như nhập liệu, chỉnh sửa hình ảnh, gán nhãn dữ liệu hình ảnh, âm thanh, video, thu âm…

Trong tương lai, bên cạnh việc tiếp tục triển khai các lớp Special Data Labeling, DevPlus có kế hoạch phối hợp với các đối tác để tổ chức những khóa đào tạo ngắn hạn, giúp trang bị và nâng cao kỹ năng công nghệ cho cộng đồng người yếu thế.

Ví dụ như sử dụng công cụ AI để chỉnh sửa hình ảnh, làm phim ngắn, thực hiện clip quảng cáo… giúp họ chủ động tạo ra các giá trị cho bản thân và xã hội.

Anh Bùi Ngọc Vinh chia sẻ: “Chúng tôi ấp ủ nhiều kế hoạch, và vững tâm khi thấy ngày càng nhiều doanh nghiệp, đơn vị sẵn sàng đồng hành, kết nối, mang đến cơ hội vươn lên cho những người kém may mắn.

Tôi tin có một thứ AI không thể thay thế, chính là tình người, là giá trị của sẻ chia và đồng cảm. Những điều đó là điểm tựa của một xã hội nhân văn, nơi công nghệ dẫn lối mọi thứ tiến nhanh về phía trước, nhưng không ai bị bỏ lại phía sau”.